Preocupan conflictos a relator de la ONU
Líderes indígenas de todo el país denunciaron ayer ante James Anaya, relator especial de las Naciones Unidas para los Derechos de los Pueblos Indígenas, que la minería de metales y los proyectos de hidroeléctricas han generado contaminación, persecución y despojo de tierras.
POR CRISTINA BONILLO Y GEOVANNI CONTRERAS
Ante más de 10 mil personas reunidas en la aldea Santa Fe Ocaña, San Juan Sacatepéquez, el relator fue enterado de más de 30 problemas, entre estos el que existe con la planta de Cementos Progreso en ese municipio; el de la mina Marlin, en San Miguel Ixtahuacán, San Marcos; con la próxima puesta en marcha de otra mina en Asunción Mita, Jutiapa; y la construcción de hidroeléctricas en Quiché, Alta Verapaz y Guatemala.
Mujeres, hombres y niños subieron al estrado y tomaron los micrófonos para reclamar el fin de los proyectos de minería, generación eléctrica y la persecución y criminalización de sus líderes comunitarios.
La reunión duró unas tres horas, y luego el relator expresó: “Esta es una información muy preocupante, es información que duele escuchar”.
Posteriormente señaló que todo lo expuesto se va a “analizar, evaluar y comentar con el Estado”.
“El enfoque principal de la visita es verificar el derecho de consulta de megaproyectos de minería e hidroeléctricas, que es una preocupación que he comunicado ya al Gobierno”, explicó el relator.
Leopoldo Méndez, representante de la organización Waqib’ Kej, explicó que el objetivo principal de los 600 delegados indígenas de 200 lugares del país fue hacer ver al relator “el maltrato contra la madre tierra y que nos perjudica a todos”.
Anaya visitará hoy San Miguel Ixtahuacán, Huehuetenango, donde se reunirá con las autoridades y recorrerá la mina Marlin.
Se intentó conocer la opinión de Montana Exploradora, propietaria de esta mina, respecto de los señalamientos, pero su relacionista, Maritza Ruiz, indicó que no pueden emitir opinión, porque desconocen la información que recibió Anaya.
Comprobarán situación
El vicepresidente Rafael Espada informó que en los próximos 12 días arribará una delegación de la Organización de los Estados Americanos (OEA), para evaluar la actividad de la mina Marlin.
“Se les invitó para que vinieran. Vamos a seguir las instrucciones de la OEA, pero les pedimos que analicen el reporte del Gobierno. Los ministerios no tienen evidencia de contaminación”, aseguró el funcionario, a su retorno de una gira por EE. UU.
“Nos dieron dos semanas de gracia para evaluar el dictamen que daremos. Nos quedan 10 ó 12 días, y en ese tiempo vendrán. Si nos demuestran que hay contaminación o riesgos en seres humanos, seríamos los primeros en cerrarla”, aseguró Espada.
VN - rapporteur betrokken bij conflicten.
Gisteren hebben inheemse leiders uit het hele land aan James Anaya, speciaal rapporteur van de Verenigde Naties voor de rechten van inheemse volkeren, gemeld dat de winning van metalen en waterkrachtprojecten hebben geleid tot vervuiling, vervolging en onteigening van grond.
Door Cristina Bonillo en Geovanni Contreras.
Meer dan 10 000 mensen kwamen bijeen in het dorpje Santa Fe Ocaña.
San Juan Sacatepequez, de spreker was op de hoogte van meer dan 30 problemen, waaronder het geval met “Cementos Progreso fabriek” in de gemeente, de Marlin-mijn in de San Miguel Ixtahuancán gemeenschap in San Marcos en met de aanstaande opening van een andere mijn in Asunción Mita, Jutiinapa, en de bouw van waterkrachtcentrales in Quiche, in Alta Verapaz en in Guatemala.
Vrouwen, mannen en kinderen beklommen het podium en namen de microfoon om te eisen dat er een einde gemaakt wordt aan de mijnbouw, elektriciteitsopwekking en aan de vervolging en de criminalisering van hun gemeenschapsleiders.
De vergadering duurde ongeveer drie uur, toen de spreker zei: "Dit is zeer zorgwekkende informatie, dat doet pijn om te horen."
Nadien heeft hij aangekondigd om de bovenstaande aantijgingen te gaan onderzoeken, te evalueren en te bespreken met de Staat."
"De belangrijkste focus van het bezoek is en blijft het controleren of het recht op raadpleging van de megaprojecten in de mijnbouw en de bouw van waterkrachtcentrales wordt toegestaan. Dat is een zorg die ik al met de regering heb besproken," zei de reporter.
Leopoldo Mendez, vertegenwoordiger van de organisatie Waqib 'Kej, verklaarde dat de belangrijkste doelstelling van de 600 inheemse afgevaardigden uit 200 plaatsen over het hele land was om "de mishandeling van Moeder Aarde en dat raakt ons allen" te laten zien aan de rapporteur.
Vandaag brengt James Anaya een bezoek aan San Miguel Ixtahuacán en Huehuetenango, waar hij de autoriteiten zal ontmoeten om een bezoek te brengen aan de Marlin mijn.
Er werden pogingen gedaan om de mening van Montana Exploradora de eigenaars van de mijn te aanhoren, betreffende de signalisatieborden, maar hun vertegenwoordiger, Maritza Ruiz zei dat ze geen advies kon uitbrengen, omdat ze niet op de hoogte waren van de informatie die de heer Anaya reeds had ontvangen.
Vaststelling
De Vicepresident Rafael Espada zei dat in de komende 12 dagen een delegatie zal komen uit de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS), om de activiteiten van de Marlin mijn te evalueren.
"Ze waren uitgenodigd om te komen. We volgen de instructies van de OAS, maar wij vragen u om het regeringsverslag te analyseren. De ministeries hebben geen evident bewijs van besmetting vastgesteld, "zei de ambtenaar, bij zijn terugkeer van een tour van de EE. UU.
"We kregen twee weken respijt om het advies te kunnen beoordelen. We hebben 10 a 12 dagen, en gedurende die tijd zullen we zien dat er verontreiniging of risico's voor de mens is, Indien men de contaminatie bevestigd zullen we de eerste zijn om de mijn te sluiten, "bevestigde Espada.
